12

sayı 136/2016

tehlikesini tanımlayan temel 

parametre olan Etkin Yer İvmesi 

yerine yeni yönetmelikte tasarım 

ivme spektrumu, kısa periyod 

ve 1.0 s periyod için Deprem 
Tehlikesi Haritası’nda tanımlanan 
harita spektral ivmeleri’ne bağlı 

olarak tanımlanmakta ve ayrıca 
yerel zemin etki katsayıları 

ve gereği durumunda faya 
yakınlık katsayısı ile modifiye 

edilmektedir.

Taslak Türkiye Bina Deprem 
Yönetmeliği (TBDY)’nde esas 

alınmak üzere yeni hazırlanan 
Türkiye Deprem Tehlikesi 
Haritası’nda deprem yer 
hareketi dört farklı düzeyde 

tanımlanmaktadır:

(a) DD-1 Deprem Yer Hareketi, 

spektral büyüklüklerin 50 

yılda aşılma olasılığının %2 ve 

buna karşı gelen tekrarlanma 

periyodunun 2475 yıl olduğu çok 
seyrek deprem yer hareketini 

nitelemektedir. Bu deprem yer 

hareketi, gözönüne alınan en 
büyük deprem yer hareketi olarak 

da adlandırılmaktadır.

(b) DD-2 Deprem Yer Hareketi, 

spektral büyüklüklerin 50 yılda 

aşılma olasılığının %10 ve 

buna karşı gelen tekrarlanma 

periyodunun 475 yıl olduğu 
seyrek deprem yer hareketini 

nitelemektedir. Bu deprem 

yer hareketi, standart tasarım 
deprem yer hareketi olarak da 

adlandırılmaktadır.

(c) DD-3 Deprem Yer Hareketi, 

spektral büyüklüklerin 50 yılda 

aşılma olasılığının %50 ve 

buna karşı gelen tekrarlanma 

periyodunun 72 yıl olduğu 
sık deprem yer hareketini 

nitelemektedir. 

(d) DD-4 Deprem Yer Hareketi, 

spektral büyüklüklerin 50 

yılda aşılma olasılığının %68 

(30 yılda aşılma olasılığının 

%50) ve buna karşı gelen 

tekrarlanma periyodunun 43 

yıl olduğu çok sık deprem yer 

hareketini nitelemektedir. Bu 

deprem yer hareketi, servis 
deprem yer hareketi olarak da 

adlandırılmaktadır

TASARIM YAKLAŞIMLARI VE 

HESAP ESASLARI

Taslak Türkiye Bina Deprem 
Yönetmeliği (TBDY)’de deprem 

etkisi altında iki farklı tasarım 

yaklaşımı ve bunlara karşı gelen 

hesap esasları tanımlanmıştır. 

Dayanıma Göre Tasarım (DGT) 

Yaklaşımı

Dayanıma Göre Tasarım Yaklaşımı, 

günümüzde bütün deprem 

yönetmeliklerinde yer alan ve Can 
Güvenliği performans hedefini 

sağlamak üzere azaltılmış 

deprem yükleri altında taşıyıcı 

sistemin doğrusal hesabına 

dayanan geleneksel tasarım 

yaklaşımıdır. 

Yönetmelikte Dayanıma Göre 
Tasarım’ın Tanımı

Dayanıma Göre Tasarım (DGT) 

yaklaşımının tanımı yeni 

Yönetmelik’te aşağıdaki şekilde 

verilmiştir: 

(a) Öngörülen belirli bir 
performans hedefi için 

tanımlanan taşıyıcı sistem 
süneklik kapasitesi’ne karşı 

gelen azaltılmış deprem yükleri 

belirlenir.

(b) Azaltılmış deprem yükleri 

altında taşıyıcı sistemin 
doğrusal deprem hesabı yapılır. 

Bu hesaptan bulunan eleman 

azaltılmış iç kuvvetleri, gerekli 

durumlarda dayanım fazlalığı 

da dikkate alınarak, diğer 

yüklerden oluşan iç kuvvetlerle 

birleştirilerek dayanım talepleri 

elde edilir.

(c) Eleman dayanım talepleri, 

öngörülen performans hedefi için 

tanımlanmış bulunan eleman 

iç kuvvet kapasiteleri (dayanım 
kapasiteleri) ile karşılaştırılır.  

(d) Deprem hesabından elde 

edilen göreli kat ötelemeleri izin 

verilen sınırlarla karşılaştırılır.

(e) Dayanım taleplerinin 

dayanım kapasitelerinin altında 

olduğu ve aynı zamanda 

göreli kat ötelemelerinin izin 

verilen sınırların altında olduğu 

gösterilerek tasarım tamamlanır. 

Aksi durumda eleman kesitleri 

değiştirilir ve hesap tekrarlanarak 

sonuca gidilir.   

12

makale