17
sayı 138/2016
3.10. Restorasyonda kullanılan malzemelerin
özellikleri (öncelikle yeni malzemeler) ve mevcut
olanlarla uyumu tam olarak araştırılmalı, bilinmelidir.
İstenmeyen yan etkileri önlemek amacıyla, onarımda
kullanılan malzemelerin uzun dönem etkileri
araştırılmalıdır.
Son yıllarda uygulamalarda yaygın olarak kullanılan
yeni malzemelerin uzun vadede davranışları ve geri
dönüşebilir olmaları konusunda kuşkular vardır.
Özellikle deprem hasarlı, çatlamış strüktürlerde
son teknoloji ürünü malzemeler kullanılarak
elde edilecek sağlamlığın ne kadar süreceği
tartışmalıdır.
Sonuç
Tarihi anıt ve çevreleri ilgilendiren projeler
çevresinde bir araya gelen sanat tarihçisi, arkeolog,
plancı, peyzaj mimarı, mimar ve mühendisin
odaklandığı konu kültür varlığının zarar görmemesi,
geleceğe güvenle aktarılmasıdır. Disiplinlerarası
çalışmaların uyumla yürütülmesi, farklı disiplin
mensuplarının tümünün koruma konusunda
kuramsal altyapıya, uluslararası kurallar hakkında
bilgiye sahip oldukları oranda kolaylaşmaktadır.
Son yıllarda restorasyon yüksek lisans ve doktora
programlarına ilgi gösteren mimar, mühendis, kent
plancılarının tarihi çevre ve anıt koruma yönünde
birlikte eğitim görmeleri, koruma kuramı, kent
ve mimarlık tarihi dersleri alarak konuyla ilgili
donanımlarını, ortak dil kullanma, birlikte çalışma
alışkanlıklarını geliştirmeleri sevindiricidir.
Geleneksel yapıların, yeni yapılarda aranan güvenlik
ölçütlerine göre güçlendirilmesi, taşıyıcı ögelerinin
boyutlarının değiştirilmesi özgünlüğün yitirilmesine
neden olmaktadır. Genel görünüş korunsa da,
yapısal ayrıntılar yok olmaktadır. Bu konu dikkatle
ele alınmalı; tarihi yapıları ilk yapılışlarındakinden
çok daha güçlü yapılar haline getirme çabasından
vazgeçilmelidir. Güvenlik-özgünlük uzlaşması
konusu üzerinde durulması, eski yapılara daha az
müdahale ile kabul edilebilir bir güvenlik düzeyinin
sağlanması yolunda çaba gösterilmelidir.
Başarılı uygulamalar için deprem, zemin sorunları
nedeniyle hasar görmüş anıtların sorunlarını
anlayacak, hasarsız yöntemlerle inceleme yapacak
ekiplerin yetiştirilmesine gerek duyulmaktadır.
Onarımların gereken zaman verilerek ve
donanımlı ekipler tarafından projelendirilmesi
ve gerçekleştirilmesi uygulamaların kalitesinin
yükseltecektir. Aceleyle ve yeterli donanıma sahip
olmayan ekiplerce projelendirilen ve uygulanan
onarımlar tarihi yapıları korumaktan çok, değiştirici,
tahrip edici faaliyetler olmaktadır.
Kaynaklar
Ahunbay, Z. (2000), Earthquake damage to the
monuments in Istanbul and Izmit due to the
tremors on August 17, 1999 and its aftershocks,
Physics in Culture, Selanik, s. 226-236
Ahunbay, Z. (2005), How to Restore Monuments
Damaged in the War, Mostar 2004 Program 1994-
2004 Final Report (Ed. A. Paşiç), IRCICA Istanbul, s.
185-186
Ahunbay, Z. (2011), Mardin’de Koruma Uygulamaları
ve Beyt-ül Cinnen, Marsev Tarih, Bilim, Kültür
Dergisi, sayı:1, Ankara, s. 20-21
Bailly, G.H. (1975), The Architectural Heritage, Ed.
Delta, Vevey, s. 97-100
Erder, C. (1977), Venedik Tüzüğü Tarihi Bir Anıt Gibi
Korunmalıdır, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, C 3,
sayı: 2, Ankara, s.167-190
Mandar, M., N.J. Hayden Dewoolkar, D. Porter,
(2011) Service Learning in Engineering Education
and Heritage Preservation, International Journal of
Architectural Heritage Conservation Analysis and
Restoration, C. 5, Sayı: 6, s. 613-628
Onur, S. S. (2001), Mostar Sevri Hacı Hasan Camii
Restorasyon Projesi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü
Restorasyon Programı Yüksek Lisans Tezi
Öz, A.K., S. Güner (Ed.) (2007), Uluslararası Kültürel
Miras Mevzuatı, C.2, İstanbul
Paşiç, A. (Ed.) (2005), Sevri Hacı Hasan Mosque,
Mostar 2004 Program 1994-2004 Final Report,
IRCICA Istanbul, s.109-110
Petzet, M., Ziesemer J. (Ed.) (2001), International
Charters for Conservation and Restoration,
Monuments and Sites I, ICOMOS, Münih
Piazza, M., Riggio, M., (2007) Typological and
Structural Authenticity in Reconstruction. The
Timber roofs of Church of the Pieve in Cavalese,
Italy. International Journal of Architectural Heritage,
C. 1, Sayı:1, s. 60-81
17
makale