17

sayı 138/2016

3.10. Restorasyonda kullanılan malzemelerin 
özellikleri (öncelikle yeni malzemeler) ve mevcut 
olanlarla uyumu tam olarak araştırılmalı, bilinmelidir. 
İstenmeyen yan etkileri önlemek amacıyla, onarımda 
kullanılan malzemelerin uzun dönem etkileri 
araştırılmalıdır. 

Son yıllarda uygulamalarda yaygın olarak kullanılan  

yeni malzemelerin uzun vadede davranışları ve geri 

dönüşebilir olmaları konusunda kuşkular vardır. 

Özellikle deprem hasarlı, çatlamış strüktürlerde  

son teknoloji ürünü malzemeler kullanılarak 

elde edilecek sağlamlığın ne kadar süreceği  

tartışmalıdır. 

Sonuç

Tarihi anıt ve çevreleri ilgilendiren projeler 

çevresinde bir araya gelen sanat tarihçisi, arkeolog, 

plancı, peyzaj mimarı, mimar ve mühendisin 

odaklandığı konu kültür varlığının zarar görmemesi, 

geleceğe güvenle aktarılmasıdır. Disiplinlerarası 

çalışmaların uyumla yürütülmesi, farklı disiplin 

mensuplarının tümünün koruma konusunda 

kuramsal altyapıya, uluslararası kurallar hakkında 

bilgiye sahip oldukları oranda kolaylaşmaktadır. 

Son yıllarda restorasyon yüksek lisans ve doktora 

programlarına ilgi gösteren mimar, mühendis, kent 

plancılarının tarihi çevre ve anıt koruma yönünde  

birlikte eğitim görmeleri, koruma kuramı, kent 

ve mimarlık tarihi dersleri alarak konuyla ilgili 

donanımlarını, ortak dil kullanma, birlikte çalışma 

alışkanlıklarını geliştirmeleri sevindiricidir.  

Geleneksel yapıların, yeni yapılarda aranan güvenlik 

ölçütlerine göre güçlendirilmesi, taşıyıcı ögelerinin 

boyutlarının değiştirilmesi özgünlüğün yitirilmesine 

neden olmaktadır. Genel görünüş korunsa da, 

yapısal ayrıntılar yok olmaktadır. Bu konu dikkatle 

ele alınmalı; tarihi yapıları ilk yapılışlarındakinden 

çok daha güçlü yapılar haline getirme çabasından 

vazgeçilmelidir. Güvenlik-özgünlük uzlaşması 

konusu üzerinde durulması, eski yapılara daha az 

müdahale ile kabul edilebilir bir güvenlik düzeyinin 

sağlanması yolunda çaba gösterilmelidir. 

Başarılı uygulamalar için deprem, zemin sorunları 

nedeniyle hasar görmüş anıtların sorunlarını 

anlayacak, hasarsız yöntemlerle inceleme yapacak 

ekiplerin yetiştirilmesine gerek duyulmaktadır. 

Onarımların gereken zaman verilerek ve 

donanımlı ekipler tarafından projelendirilmesi 

ve gerçekleştirilmesi uygulamaların kalitesinin 

yükseltecektir. Aceleyle ve yeterli donanıma sahip 

olmayan ekiplerce projelendirilen ve uygulanan 

onarımlar tarihi yapıları korumaktan çok, değiştirici,  

tahrip edici faaliyetler olmaktadır. 

Kaynaklar

Ahunbay, Z. (2000), Earthquake damage to the 

monuments in Istanbul and Izmit due to the 

tremors on August 17, 1999 and its aftershocks, 
Physics in Culture, Selanik, s. 226-236

Ahunbay, Z. (2005), How to Restore Monuments 

Damaged in the War, Mostar 2004 Program 1994-
2004 Final Report
 (Ed. A. Paşiç), IRCICA Istanbul, s. 

185-186

Ahunbay, Z. (2011), Mardin’de Koruma Uygulamaları 

ve Beyt-ül Cinnen, Marsev Tarih, Bilim, Kültür 

Dergisi, sayı:1, Ankara, s. 20-21

Bailly, G.H. (1975), The Architectural Heritage, Ed. 

Delta, Vevey, s. 97-100

Erder, C. (1977), Venedik Tüzüğü Tarihi Bir Anıt Gibi 

Korunmalıdır, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, C 3, 

sayı: 2, Ankara, s.167-190

Mandar, M., N.J. Hayden Dewoolkar, D. Porter, 

(2011) Service Learning in Engineering Education 

and Heritage Preservation, International Journal of 
Architectural Heritage Conservation Analysis and 
Restoration,
 C. 5, Sayı: 6, s. 613-628

Onur, S. S. (2001), Mostar Sevri Hacı Hasan Camii 
Restorasyon Projesi,
 İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü 

Restorasyon Programı Yüksek Lisans Tezi

Öz, A.K., S. Güner (Ed.) (2007), Uluslararası Kültürel 
Miras Mevzuatı,
 C.2, İstanbul

Paşiç, A. (Ed.) (2005), Sevri Hacı Hasan Mosque,  
Mostar 2004 Program 1994-2004 Final Report, 

IRCICA Istanbul, s.109-110

Petzet, M., Ziesemer J. (Ed.) (2001), International 

Charters for Conservation and Restoration, 

Monuments and Sites I, ICOMOS, Münih

Piazza, M., Riggio, M., (2007) Typological and 

Structural Authenticity in Reconstruction. The 

Timber roofs of Church of the Pieve in Cavalese, 

Italy. International Journal of Architectural Heritage,  

C. 1, Sayı:1, s. 60-81

17

makale