8
sayı 140/2017
Bilindiği üzere ülkemiz, siyasal sistem ve rejimi
köklü bir şekilde değiştirecek bir anayasa
referandumu sürecine girmiştir. Ancak mevcut
Anayasanın 58 maddesini değiştiren ve 21
maddesini de yürürlükten kaldıran Türkiye
Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Teklifi, yasama şekli, usulü, tekniği
ve içeriği açısından birçok temel sorun ve yanlışı
barındırmaktadır.
• Toplumun kapsamı hakkında sağlıklı bir bilgi
dahi edinemediği, demokratik ortamlarda özgürce
tartışılmadan; barolar, anayasa hukukçuları,
üniversiteler, özerk meslek kuruluşları, demokratik
kitle örgütleri ve halktan hiç görüş alınmaksızın
hazırlanan kanun teklifi, hızla TBMM Genel Kuruluna
sunulmuş ve hızla kabul edilmiştir.
• Kanun teklifinin oylamasında Meclis İç
Tüzüğü’nün bir gereği olan gizli oy esası ihlal
edilmiştir. Kanun teklifi yalnızca bir siyasi partinin,
iktidar partisi milletvekillerinin teklifi olarak
TBMM’ye sunulmuş ve yalnızca iki parti mensubu
milletvekillerinin, parti yönetimlerinin denetimine
tabi açık oylarıyla kabul edilmiştir.
• Anayasa değişikliği üzerine olan kanun
teklifi, Anayasa hukukunun en temel özelliği
olan iktidarların yetkilerinin sınırlandırılması
gerekliliğinden yoksundur.
• Sistem ve rejim değişimini içeren anayasaların
yapımının organı olan ve siyasal toplumsal değişim,
dönüşümlerin kuruluş süreçlerini ifade ve temsil
eden Kurucu bir Meclis’ten yoksundur.
Söz konusu kanun teklifi, 15 Temmuz darbe
girişimi üzerine ilan edilen ancak demokratik
toplumsal muhalefet üzerinde baskı ve sindirme
politikalarının uygulama aracına dönüşen OHAL
ve OHAL KHK’leri sürecinde referanduma
sunulmaktadır. OHAL süreci devam ederken,
iktidar olanaklarının Cumhurbaşkanı, Hükümet
ve iktidar partisi tarafından sonuna kadar
kullanılacağı bir halk oylaması, hiçbir şekilde
demokratik koşullarda yapılmış bir oylama hüviyeti
kazanmayacaktır.
Cumhurbaşkanı’nın parti genel başkanı olmasına
olanak tanıyan, dolayısıyla partili Cumhurbaşkanı
tarafından belirlenen isimlerin milletvekili olabildiği;
Cumhurbaşkanına meclisi feshetme, bütçe
hazırlama, kararname çıkartma, HSK ve AYM
üyelerinin tamamına yakınını, büyükelçileri, tüm
üst düzey kamu yöneticilerini atama, milli güvenlik
politikalarını belirleme yetkisi tanıyan; Türk tipi
Başkanlık sistemi olarak kamuoyuna sunulan
Anayasa değişiklik teklifi özü itibariyle “tek adam”
diktasından başka bir şey değildir.
Biz TMMOB’ye bağlı Odalar olarak, Anayasa
değişikliği ve başkanlık sistemi üzerine TMMOB 44.
Olağan Genel Kurul Sonuç Bildirisinde, Genel Kurul
kararlarında ve Birliğimizin 44. Dönem Yönetim
Kurulu açıklama ve kararlarında ifade edilen tutumu
tam bir birlik ve dayanışma içinde paylaşıyor;
hazırlanış ve referanduma sunuluş biçimini doğru
bulmadığımız, içeriğini kabul etmemiz mümkün
olmayan Anayasa değişiklik teklifine kesinlikle
‘hayır’ diyoruz.
Meclis hükümeti niteliğini, parlamenter demokrasiyi;
yasama, yargı, yürütme kuvvetleri arasındaki
denge, fren ve denetleme mekanizmalarını;
Meclisin yasamaya dair tek ve en üst yetkili
organ olma özelliğini; bağımsız yargının varlık
koşullarını; kamu kurumlarının kamu yararı ve liyakat
temelinde işlevlenmesini; kamusal, toplumsal yarar
doğrultusunda hizmet ve denetim sunan özerk meslek
kuruluşlarının kamusal işlevlerini ortadan kaldıracak
olan anayasa değişikliğine hayır diyeceğiz.
Partili Cumhurbaşkanının yasama, yürütme, yargı;
devlet, siyaset, toplum ve iktisadi yaşamın bütünü
üzerinde totaliter ve adeta mutlakiyetçi/otokratik
bir hâkimiyet kurmasını amaçlayan anayasa
değişikliğine hayır diyeceğiz.
Ülkemizin ve halkımızın geleceğini, Cumhuriyeti,
demokrasiyi, laikliği, toplumsal yaşamın bütününü
kapsayan meslek alanlarımız ve örgütlerimizi
korumak için anayasa değişikliğine hayır diyeceğiz.
Mühendis, mimar ve şehir plancıları, aydınlık
geleceğimiz için üzerine düşen sorumluluğu yerine
getirecektir.
Özellikle belirtmek isteriz, bütün olumsuzluklara
rağmen, yaşanan bütün haksızlıklara, hukuksuz
uygulamalara ve baskılara rağmen başarabiliriz,
TMMOB REFERANDUM ÇALIŞMALARI
TMMOB’YE BAĞLI ODALAR ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE “HAYIR” DEMEKTEDİR
BAŞARABİLİRİZ, KARANLIĞA GİDİŞİ DURDURABİLİRİZ!
3 Şubat 2017
8
referandum