20

sayı 141/2017

• Kamusal bir denetim olan yapı denetimin 

amaçlanan nitelikte olabilmesi için; denetimde 

aktif rol alan mimar ve mühendisler, yasal 

düzenlemelerle, kendi meslek odaları tarafından 

denetlenip sicilleri tutulmalıdır.

• Yapı denetim kuruluşları, kanunla kurulacak 

olan “Yapı Denetim Kuruluşları Birliği” tarafından 

düzenli olarak denetlenmeli ve etik kuralları 

oluşturulmalıdır.

• Tüm yasal düzenlemelerin bir bütün olarak 

değerlendirilerek, İmar Kanunu, Yapı Denetim 

Kanunu, Yapı Kanunu, Kentsel Dönüşüm Kanunu, 

Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ve 

Mesleki Sorumluluk Sigortası ile ilgili kanunlar bir 

bütün olarak ele alınmalıdır. Denetçi ve kontrol 

elemanı mimar mühendisler ve yardımcı kontrol 

elemanları ile şantiye şefi mimar mühendisler 

için; Mesleki Sorumluluk Sigortası sisteme dahil 

edilmelidir.

• Mevzuattan kaynaklı birçok sorumluluğu bulunan 

mühendis ve mimarlara uygulama sürecinde yetki 

de verilmelidir. Onaylı uygulama projelerinde imara 

uygun değişiklikler, sonradan proje tashih ve tadilatı 

yapılması şartı ile Yapı Sahibi ve Yapı Müteahhidinin 

talebi, proje müelliflerinin oluru ve yapı denetim 

kuruluşundaki ilgili denetçi mimar ve mühendis 

onayı ile yapılabilmelidir.

• Sistemde görev alan mühendis ve mimarlarının 

uygun çalışma ortamlarının sağlanması, kamu 

görevlisi standartlarında ücret alabilmesi ve etkin, 

kaliteli bir denetim hizmetinin verilebilmesi için; 

“yapı denetim hizmet bedellerinin” yapının alanı 

ve sınıfı dikkate alınarak %2 ile %4 arasında 

belirlenmelidir.

• Mühendis ve mimarların, TMMOB’nin her yıl 

tespit ettiği “asgari ücretin” altında ücret almaması 

sağlanmalıdır.  

• 5 Şubat 2008 yönetmeliğinde olduğu gibi, o 

ilde ruhsata bağlanacak yapı alanları miktarına 

göre, yapı denetim kuruluşu sayısı sınırlandırılmalı 

ve Bakanlıkça uygun dönemlerde güncelleme ve 

denetleme yapılarak kuruluş sayısı belirlenmelidir. 

YDK seçiminde sadece asil üyelerin tespiti 

yapılmalı, daha önce yapıldığı gibi yedek üye 

seçiminden vazgeçilmelidir.

• Merkez Yapı Denetim Komisyonu ve İl Yapı 

Denetim Komisyonlarında TMMOB ve ilgili diğer 

taraf temsilcilerinin bulunması sağlanmalıdır.

• Yapı üretim sürecinin unsurlarından olan 

müteahhitlik kurumu yasal altyapıya kavuşturularak, 

bu alan isteyen herkesin faaliyet gösterebileceği 

sektör olmaktan çıkarılmalıdır. 

• Yapı denetim kuruluşları bir kamu görevini 

yerine getirmektedirler. Bu nedenle bu kuruluşların 

oluşturulmasında gereken titizlik gösterilmeli, 

güvenilen bir kamu kuruluşu gibi görülmeli, saygı 

gören kurumlar olmalıdır.

• İdari Müeyyideler başlıklı 8.Maddedeki “İdari Para 

Cezası gerektiren ve taşıyıcı Sistemi etkilemeyen 

alt maddeler; Ceza Hükümleri başlıklı 9.Madde 

kapsamından çıkartılmalıdır. Ayrıca, denetçi 

belgesi iptalini gerektiren alt madde şu şekilde 

değiştirilmelidir. “Yapı denetim kuruluşuna, iki yıl 

içerisinde, üç defa idari para cezası verilmesine 

sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi 

mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim 

Komisyonunun kararı ile iptal edilir.”   

• TOKİ ve benzeri kuruluşların denetimleri, 

yetkinlikleri belgelenmiş yetkin denetim 

mühendislerinin oluşturduğu yapı denetim 

kuruluşları tarafından yapılmalıdır. Ayrıca TOKİ 

tarafından satılan arsalar üzerinde yapılan yapıların 

denetimlerinin TOKİ tarafından yapılıyor olması da 

yasal bir uygulama değildir.

• Disiplin cezalarında zamanaşımına dikkat 

edilmelidir. Kusuru bulunan meslektaşlarımızın 

mevzuatımız gereği soruşturulabilmesi için bu konu 

önemlidir. Zaman aşımına uğramış bazı dosyalar, 

Bakanlık tarafından Odamıza gönderilmektedir.

• Mesleki yeterlilik kurumu tarafından ustalara 

verilen sertifikaların yapı denetim şirketleri 

tarafından dikkate alınması gereklidir.  

• Denetleme sürecinin en temel bölümü 

denetleyenin yapandan daha iyi bilmesi hususudur. 

Bu anlamda ölçme ve değerlendirilmesi 

yapılamadığı için sorunların en büyük sıkıntısı 

buradan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Yasada 

yetkinlik konusu ele alınmalıdır.

• Ücret politikasının bütün dünyadaki standart 

normlara getirilmesi gerekmektedir. 

• Planlama ve tasarım, yapım teknolojileri, 

kullanılan malzeme yapı denetimin en önemli ayağı 

olduğu unutulmamalıdır. 

• Yapı denetim uygulama yönetmeliğinin 

20

sonuç bildirgesi