8
sayı 143/2017
gerçekleşmiştir. Ortalama sıcaklıklar arasındaki en
fazla fark ilk dökümü izleyen 82. saatte oluşmuş,
bu da 15
o
C olup 20
o
C’yi geçmemiştir. Böylece,
hedeflenen maksimum F
iç
ve F
dış
sıcaklık farkları
aşılmamıştır.
Temel Betonu Dökümünde Alınan Diğer Önlemler
Döküm ile ilgili alınan önlemler şöyle özetlenebilir: i)
Betonun dökme ve sıkıştırma hızı, soğuk derzler ile
aşırı oturmalar önlenecek biçimde yapılmıştır. Her
bir kademede kalınlık 50 cm’yi aşmayacak biçimde
beton serilmiş ve her tabakada kalınlığın dalıcı
vibratör boyutunun %80’i aşmaması sağlanmıştır.
Dökme ve sıkıştırma işlemleri sırasında, güneşin
doğrudan etkisinden, kuvvetli rüzgardan ve
yağmurdan betonun korunması amaçlanmış, döküm
programı hava durumuna göre düzenlenmiştir. Ayrıca,
a) döküm ve vibrasyon sırasında taze betonun
işlenebilirliği öngörülen sınırlar içinde kalmış, b)
vibrasyon işlemi sistematik biçimde uygulanmış ve
tüm tabakaların dökümünde eşit ve yeterli sıkıştırma
sağlanmıştır. Böylece, tüm tabakalar üniform biçimde
yerleştirilmiş ve her bir tabakada olası oturmalar
önlenmiştir.
Yeni
dökülen
temel
betonlarının
yüzeyleri
buharlaşmaya karşı korunmuştur. Bu koruma erken
rötreden dolayı oluşabilecek çatlakların önlenmesi
için sıkıştırma - yüzey düzeltme işlemlerinin
tamamlanmasından hemen sonra uygulanmıştır.
Özellikle, priz öncesinde ve priz sonuna kadar beton
yüzeyinin ortamına bir nozulun ucundan beslenen
su buharı (sis) püskürtülmüş, böylece rutubet
yükseltilmiştir. En son beton tabakası üzerinde
gezinebilir hale geldikten sonra ıslak telislerle
sürekli rutubetli tutarak iç-dış sıcaklık farkının
belirgin biçimde azaltılması yoluna gidilmiştir. Beton
yüzeyleri sürekli suyla ıslatılmış ve ıslak çuvalla
örtülü tutulmuştur. Yüzeylerde ani sıcaklık düşüşleri
veya artışları önlenmiştir.
Küp Basınç Dayanımlarının İstatistiksel Analizi
Her biri 3 numuneden oluşan C40/50 sınıfına
ait 33 grup temel betonunun 28 günlük küp
basınç dayanımlarının ortalaması (f
ort
) 57,4 MPa,
standart sapması (s) 2,75 MPa’dır. Varyasyon
katsayısı V = (s/ f
ort
)x100 = %5,0’dir, bu da basınç
dayanımlarındaki dağılmaların fazla olmadığını
gösterir. Ortalama dayanım, hem %93 hem de %95
güvenlikle hesaplanan hedef dayanımından daha
büyüktür, yani 57,4 MPa > 54,1 MPa ve 57,4 MPa >
54,5 MPa’dır. Bu sınıfa ait beton basınç dayanımları
52,6 – 64,6 MPa gibi makul sayılabilecek bir
aralıkta değiştiğinden ve en büyük beton basınç
dayanımının hedef dayanımına oranı (64,6/54,1)
da düşük çıktığından hem ekonomik olma hem de
betonarmenin mekanik davranışı bakımından bir
sorunun olmayacağı düşünülmektedir.
Benzer biçimde, her biri 3 numuneden oluşan
C50/60 sınıfındaki üst yapıya ait 133 gruptan
oluşan 28 günlük küp basınç dayanımlarının
ortalaması 65,9 MPa, standart sapması 2,87
MPa’dır. Böylece, varyasyon katsayısı %4,4 olup
üretimin üniform biçimde yapıldığı görülmektedir.
Başlangıçta emniyetli davranılarak dayanımların
hedef dayanımının biraz üstünde olacak biçimde
beton karışım tasarımı yapılmış, daha sonra Şekil
4’de de görüldüğü gibi kararlı bir dayanım seyri elde
edilmiştir. Küp basınç dayanımları 60,8 – 71,9 MPa
gibi dar sayılabilecek bir aralıkta değiştiğinden ve en
büyük basınç dayanımının hedef dayanımına oranı
Şekil 3. Derin temellerde ortalama sıcaklıklar; Tort1, Tort2 ve Tort3 sırasıyla
1., 2. ve 3. kademeye ait ortalama sıcaklık-zaman eğrileridir.
8
makale