16

sayı 143/2017

taşımaktadır. Deprem; Concepcion, Arauco ve 

Coronel şehirlerinde Mercalli şiddet ölçeğinde 

VIII ya da IX şiddetinde hissedilmiştir. Depremin 

merkezi ve maksimum yer ivmeleri Şekil 1’de 

gösterilmektedir. Depremi takiben Şili kıyı şeridi 

ve Japonya’da tsunamiler görülmüştür. Resmi 

kaynaklara göre 525 can kaybı yaşanmış ve 25 

kişi kaybolmuştur. Yaklaşık 200 bina depremde 

hasar görmüş ve içlerinde bir tanesi tamamen 

yıkılmıştır.

Yapısal hasarlar taşıyıcı sistemi betonarme 

perde duvarlardan oluşan yüksek binalarda 

görülmüştür. Hasar mekanizması olarak aşırı 

yüklenen duvar uç bölgelerinde beton örtüsünün 

dökülmesi, betonun ezilmesi ve düşey donatıların 

burkulması yer almaktadır. Hasarlı binalarda tipik 

olarak 20cm yatay donatı aralığı ve bu donatıların 

uç kesimlerinde 90 derece kıvrımlı kancalara 

rastlanmıştır. Bu düzen, perde uç bölgelerinde 

donatı yoğunluğunu düşürmüş ve yeterli sargılama 

sağlayamamıştır. Genellikle binalarda 15-20cm 

kalınlığında ince perdelerin kullanılmış olması uç 

bölgelerdeki çekme ve basınç oranlarını arttırmıştır. 

Ayrıca L ve T kesitli perdelerin gövde uçlarındaki 

düşey donatılarda sıklaştırma eksikliğine dayalı 

burkulma görülmüştür. Hasarların bodrum 

katlarında yoğunlaşması beton kalitesinin bu 

bölgelerde yetersiz olabileceğini düşündürmektedir 

(Wallace vd., 2012).

BİNA BİLGİLERİ VE GÖZLEMLENEN HASARLAR

İncelenen iki bina 2000’li yıllarda dönemin 

yönetmeliklerine uygun olarak inşaa edilmiş olup 

Santiago’da yer almaktadır. Binaların ilki (B1) 18 

katlı ikincisi de (B2) 20 katlıdır. Her iki binanın 

da taşıyı sistemi betonarme perde duvarlardan 

oluşmaktadır ve her iki binada otopark olarak 

kullanılan iki adet bodrum katı mevcuttur. B1’de 

30MPa kübik dayanıma sahip beton kullanılırken 

B2’nin ilk 12 katında 30MPa diğer katlarda 

25MPa kübik dayanıma sahip beton kullanılmıştır. 

Binalarda 420MPa akma dayanımına sahip 

ulusal standartlara uygun donatılar kullanılmıştır. 

Binalardaki perde duvar yüzdeleri 2.5-3.5% arasında 

değişmektedir ve bu oran Şili’de yakın zamanda 

inşaa edilmiş perde duvarlı sistemlerin ortalama 

duvar oranı ile örtüşmektedir. Duvar yerleşimi 

genellikle koridorlarda ve apartman ünitelerinin 

arasında yer almaktadır. Bu duvarlar bina geneline 

flanşlı ve flanşsız olmak üzere herhangi bir plan 

düzensizliğine sebebiyet vermeyecek şekilde 

yerleştirilmiştir. Perde duvarlar binalar genelinde 

tipik kat yüksekliğinin 1/13’üne karşılık gelecek 

şekilde 20cm kalınlığındadır ve genellikle 8 ile 12 

arasında tipik düşey ve yatay donatı içermektedir. 

Uç bölgelerde 16 ile 32 mm arasında düşey 

donatılara rastlanmaktadır. Şekil 2a ve 2b’de 

sırasıyla B1 ve B2’deki tipik perde duvar dağılımı 

gösterilmektedir.

Deprem sonrası edinilen gözlem raporları ışığında, 

iki binada da yapısal olmayan duvarlarda hasarlar 

görülmüştür. Bunların dışında giriş ve birinci bodrum 

katları arasında taşıyıcı perde duvar uç bölgelerinde 

beton ezilmesi ve bunu takiben düşey donatı 

Şekil 1. Maule (Şili) Depremi merkezi ve maksimum 

yer ivmeleri (USGS, 2010)

Şekil 2. Analiz edilen bina bilgileri a) B1 binası

b) B2 binası

16

makale