19
sayı 143/2017
Katlar arası ötelenmeler
Analizler sonucunda katlar arası göreli öteleme
oranları ASCE41-06 yönetmeliğindeki ortalama
değerler ile karşılaştırılmış ve binaların kontrollü
hasar (can güvenliği) performans düzeyinde çalıştığı
gözlemlenmiştir. Tablo 1’de her iki bina için çatı
katı ötelemeleri gösterilmektedir. Binalarda deprem
sonra kalıcı ötelenmeler sadece B2 binasındaki
TH19, TH27 ve TH30 kayıtlarında 0.1% seviyesinde
gözlemlenmiştir. Bu ötelenmeler minimum
hasar (kesintisiz kullanım) performans düzeyini
sağlamaktadır.
Şekil 5 ve 6 her iki bina için iki yöndeki göreli
kat ötelemelerini göstermektedir. Bu ötelemeler
ASCE41-06 Tablo C1-3’deki can güvenliği
ve kesintisiz kullanım ortalama değerleri ile
karşılaştırılmıştır. Bu ortalama değerler bir üstsınır
özelliği taşımamaktadır. Maksimum gözlemlenen
ötelenme 1.2% ile B2 binası H2 (enine) yönünde
görülmüştür. Göreli kat ötelemeleri, İstanbul Yüksek
Binalar Deprem Yönetmeliği’ndeki performans
değerleri ile kıyaslandığında, bu yönetmelikteki
Tasarım Aşaması I-B için belirlenen 2.5% göreli
kat ötelemesi sınırının altında kalmaktadır. Bu
nedenlerle binaların göreli kat ötelemeleri, binaların
can güvenliği performans seviyesini sağladığını
göstermektedir.
Enerji sönümlenmesi
Her iki binada da enerji sönümlemesi eşdeğer
viskoz sönüm dışında doğrusal elastik olmayan
davranıştan dolayı histeretik sönüm olarak perde
duvarlar ve bağ kirişler üzerinden sağlanmaktadır.
Uygulanan kayıtların spektral ivmeleriyle paralel
olacak şekilde, orijinal kayıtlardan elde edilen
sonuçlarda daha yüksek enerji sönümlenmesine
ve inelastik davranışa rastlanmıştır. Şekil 7’de
gösterilen deprem kaydı sonunda elde edilen enerji
dağılım tabloları bunu kanıtlamaktadır. Bu sonucun
yanısıra, inelastik sönümlenme B1 binasında
perde duvarlar üzerinden sağlanırken B2 binasında
bağ kirişler tarafından gerçekleştiği görülmüştür.
İncelemeler sonucunda enerji sönümlenmesinin
görüldüğü bağ kirişler genellikle binanın G aksında
(güney bölgesi) yeralmaktadır.
Şekil 5. B1 binası göreli kat ötelemeleri
Tablo 1. Maksimum çatı katı ötelenmeleri
19
makale