25

sayı 143/2017

TRAFİK IŞIKLARINDA TOPLU TAŞIMAYA GEÇİŞ 

ÖNCELİĞİ UYGULAMALARI, MÜNİH ŞEHRİ ÖRNEĞİ

...................................................

Mustafa ERCİYAS

Münih Alman Silahlı Kuvvetler Üniversitesi Trafik Mühendisliği Öğrencisi

1. Giriş

Günümüzde trafik sorunu, özellikle kontrolsüz 

büyüyen şehirlerde yaşam kalitesini olumsuz 

etkileyen önemli bir faktördür. 1960’lı yıllarda özel 

araçları önceleyen şehir planları uygulanmışken, 

artık ulaşım ihtiyacının sadece özel araçlarla 

çözülemeyeceği anlaşılmıştır. Şehirlerin yüksek 

oranda göç almasıyla artan trafik yükü, ancak çevre 

dostu trafik katılımcılarını (toplu taşıma araçları, 

yayaları, bisikletleri ve ortak arabaları) önceleyen ve 

destekleyen sürdürlebilir ulaştırma politikalarının 

uygulanmasıyla çözülebilecektir. Özellikle şehir 

içi yolların kısıtlı olması ve genişletme imkanının 

olmaması, artan nüfusun ulaşım ihtiyacının 

karşılanmasında yeni arayışları beraberinde 

getirmektedir. Dolayısıyla şehirlerin mevcut 

ulaşım altyapısında, ulaştırma türleri arasındaki 

önceliklerin yeniden belirlenmesi zorunlu hale 

gelmektedir. Öncelik, ağırlıklı olarak toplu taşıma 

ve yayaların ardından özellikle bisikletlere verilmeli, 

özel araçlar önem sırasında daha gerilerde 

kalmalıdır. 

Toplu taşıma araçlarının hızlandırılması projeleriyle 

mevcut kavşak kapasitesinin daha etkin kullanımı 

sağlanarak toplamda ulaştırma altyapısının 

kapasite artırımına gidilebilmektedir. Bu yüzden 

toplu taşımaya, trafik ışıklarında geçiş önceliğinin 

sağlanması, yol ağındaki toplam kapasite artışının 

sağlanmasında büyük önem arz etmektedir.

Toplu taşımayı hızlandırmanın işletmeci ve yolcular 

açısından çeşitli faydaları vardır.

Toplu taşımayı hızlandırmanın işletmeci açısından 

faydaları;

• Verimsiz zamanların azaltılması = Süre kazanımı

• Araç ve şoför tasarrufu veya sefer sıklığının 

artırılması

• Yolcu sayısının artışı

• İşletme maliyetinin (giderlerinin) düşmesi

• Hareket planına uyumun artması

Toplu taşımayı hızlandırmanın yolcu açısından 

faydaları;

• Seyahat süresinin kısalması

• Sefer dakikliğinin artması

• Aktarmalı seyahatlerde aktarma güvencesinin 

(dakikliğinin) sağlanması

• Yolculuk konforunun artması

• Akıllı kavşaklar sayesinde tüm trafik katılımcıları 

için trafik akışının hızlanması

2. Münih Şehri Toplu Taşıma Organizasyonu ve 

Toplu Taşıma Hızlandırma Projeleri

Münih, 1,54 milyon nüfusuyla Almanya’nın 

üçüncü en büyük şehridir ve Münih Metropolitan 

bölgesinin çekirdeğini oluşturmaktadır. Ayrıca 

Bavyera eyaletinin başkenti olması sebebiyle 

önemli bir sanayi ve ticaret merkezidir. Dolayısıyla 

günlük yolculuk talebi yüksek düzeydedir. Münih 

Metropolitan bölgesindeki yolculuk talebi ile 

toplu taşıma hizmetlerinin koordinasyonunu 

sağlamak için Münih Toplu Taşımacılık Kooperatifi 

(Münchner Verkehrs- und Tarifverbund GmbH – 

MVV) çatı oluşumu kurulmuştur. Tamamen (%100) 

Münih Belediyesine ait olan MVG (Münchner 

Verkehrsgesellschaft GmbH – Münih Toplu Taşıma 

Firması) Münih şehrininin toplu taşıma işletim 

görevini yapmaktadır (Arslan, 2011).

Münih’te ulaşım sorunun çözümü için 90’lı 

yıllardan itibaren toplu taşımanın desteklenmesine 

başlanmıştır. Toplu taşımanın desteklenmesinin 

yanında bütün şehir merkezini kapsayacak bir 

park yönetimi organizasyonuna gidilmiştir. Böylece 

şehir merkezine özel araçlarla girilmesine çeşitli 

kısıtlamalar, park yasakları, yüksek park ücreti 

uygulaması veya belli bölgelerde sadece orada 

yaşayanlara özel park etme izinlerinin verilmesi 

şeklinde farklı kısıtlamalar getirilmiştir. Bu vesileyle 

özel araçlardan toplu taşımaya bir yönlendirme 

yapılmıştır. Özel araçları kısıtlayan, özel araç 

kullanma maliyetini artıran önlemlere ek olarak 

toplu taşımayı teşvik eden önlemler de alınmaya 

başlanmıştır. Alınan önlemlerin başında toplu 

taşıma hatlarının, özellikle tramvay ve otobüs 

hatlarının hızlandırılması projelerine öncelik 

verilerek, toplu taşımanın cazibesi artırılmıştır (MVG 

Hızlandırma Programı).

1

(*) 24-26 Mayıs 2017 tarihlerinde Şubemizin Adana Şube ile ortak düzenlediği 12. Ulaştırma Kongresi’nde sunulan bildiridir.

1

 Hızlandırma Programı MVG; https://www.mvg.de/ueber/mvg-projekte/bus/beschleunigungsprogramm.html#intro

25

makale