26
sayı 143/2017
Toplu taşıma aracı olarak metroların en büyük
avantajı yolculuk süresinin kısa olması, dakikliği
ve sadece duraklarda durmasıdır. Benzer
avantajın tramvay ve otobüslerde de uygulanması
için öncelikli olarak toplu taşıma araçlarının
hızlandırılmasına 1992 yılında fayda/maliyet
oranı en yüksek tramvaylarla başlanmıştır. Tablo
1’de Münihdeki toplu taşıma araçlarının (tramvay
ve otobüs) trafik ışaklarıın kullanım oranları
gösterilmiştir.
2
2.1 Kurumlar Arası Koordinasyon Çalışma Grubu
(IAG)
1990’lı yılların ortalarında tramvay hatlarının
hızlandırılmasını gerçekleştirmek ve siyasi partilerle
ve belediye kurumlarıyla koordineyi sağlamak
için kurumlar arası koordinasyon çalışma grubu
(Interfraktionelle Arbeitsgruppe - IAG) kurulmuştur.
Bu çalışma grubunda belediye meclisindeki siyasi
parti grup temsilcileri, MVG’nin bağlı olduğu İş
ve Ekonomi Müdürlüğü, İdari İşler Müdürlüğü
(Kreisverwaltungsreferat - KVR), Fen İşleri
Müdürlüğü (Baureferat - BR), Bütçe Müdürlüğü ve
Planlama Müdürlüğü (Referat für Stadtplanung
und Bauordnung) temsil edilmektedirler. Belediye
Meclisinin toplu taşımanın hızlandırılması kararı
olmasına rağmen, her hat ayrı ayrı hazırlanarak
belediye meclisinin onayından sonra hayata
geçirilmektedir (König & Heipp & Seifert 2016).
2.2 Hızlandırma Projelerinin Faydaları
Tramvay hatlarının tamamı 1994 - 2004 yılları
arasında adım adım (hat ve hat) hızlandırılmıştır.
MVG şuanda toplam 113 adet tramvayla hizmet
vermektedir. Yapılan hızlandırma faaliyetiyle
16 adet tramvay tasarruf edilmiştir. Mevcut
tramvay hattında aynı hareket planı ve tramvay
sıklığındaki hizmet kalitesini 16 daha az tramvayla
sunabilmektedir. Böylece sadece tramvay aracından
tasarruf yapılmamış, aynı zamanda daha az şoför
ve işletme gideri tasarrufuyla işletme maliyetleri
düşürülmüştür. Hatların hızlandırması sayesinde
hızlı, dakik ve özellikle trafik ışıklarındaki frenleme
ve hızlanma manevralarının azalmasından
dolayı daha konforlu bir toplu taşıma imkanı
sunulabilmektedir. Bütün bu etkenlerin yanında
sunulan hizmetteki hareket sıklığının arttırılması
toplu taşımayı daha cazip hale getirmiştir.
Hızlandırmanın cazip bir toplu taşıma sistemine
katkısı aynı zamanda şehir içindeki araç trafiğinin
ve çevreye zararlı gaz salınımının azalmasına katkı
sağlamaktadır (König & Heipp & Seifert, 2016).
Tramvay hatlarının hızlandırılmasında elde edilen
başarıyı otobüs hatlarında da gerçekleştirmek
için Münih belediye meclisi, 2005 yılında otobüs
hatlarının da hızlandırılmasını kararlaştırmıştır.
Bu karardan sonra her yıl en az yeni bir hattın
hızlandırılması projelendirilmiştir. Hızlandırma
projeleri belediye bünyesinde bulunan farklı
müdürlüklerin sıkı işbirliğiyle hayata geçirilmektedir.
Hızlandırma projelerinde özellikle Toplu Taşıma
Firması (MVG), İdari İşler Müdürlüğü (KVR), Fen
İşleri Müdürlüğünün (BR) koordineli çalışması hayati
önem taşımaktadır.
KVR burada kavşak kontrol cihazlarının yazılımından
(programlanmasından) ve trafik kanununa göre
düzenlenmesinden sorumludur. KVR kavşak
kontrol cihazlarında kullanılacak yazılımı, mevcut
çalışanlarının kapasitesine göre kendi bünyesinde
planlayarak veya mühendislik bürolarına ihale
ederek gerçekleştirmektedir. Özellikle mühendislik
bürolarının teslim ettiği işlerin kontrolü için, KVR’ın
Toplam trafik ışığı sayısı
1100
MVG’nin kullandığı
Tramvayların kullandığı Otobüslerin kullandığı
trafik ışığı sayısı
trafik ışığı sayısı
trafik ışığı sayısı
905 (%82)
222 (%20)
784 (%71)
Hızlandırılmış trafik ışığı
sayısı
579 (%64)
222 (%100)
448 (%57)
Hızlandırılmamış
trafik ışığı sayısı
326 (%36)
0 (%0)
336 (%43)
Sadece gece hatlarının
kullandığı trafik ışığı sayısı
25 (%3)
-
25 (%3)
Tablo 1: Münih’deki toplu taşıma araçlarının sinyalize kavşakları kullanım oranları
2
2
Werner, Thomas, September 2016, Basiswissen zur ÖPNV-Beschleunigung Strategische Planungsprojekte, MVG
26
makale