15
sayı 148/2018
uygulaması Türk mimarisinde
16. yüzyılda ulaşılmış teknolojik
düzeyin dışavurumudur.
Caminin vaziyet planı Şekil 2’de
verilmektedir.
PROJE HAZIRLAMA ADIMLARI
Cenabı Ahmet Paşa Camisinin
projesinin hazırlanması sırasında
hepsi teknik şartnamede
yer almadığı halde aşağıda
sıralanmış olan tüm adımlar
sırasıyla izlenmiştir.
1. Ölçüm / Rölöve
2. Yapısal Sorunların Tespiti
3. Zemin Etütleri
4. Termografik İnceleme
5. Boya ve Sıva Katmanları
Araştırmaları
6. Malzeme Analizleri
7. Malzeme Sorunlarının Tespiti
8. Müdahaleye Yönelik Kararlar
Belgeleme çalışması
çerçevesinde topografik ölçüm
teknikleri (total station),
geleneksel ölçüm teknikleri ve
fotogrametrik ölçüm teknikleri
kullanılarak Cami’nin çok ayrıntılı
rölöve çalışması tamamlanmış
ve yapı dijital olarak bilgisayar
ortamında oluşturulmuştur (Şekil
3).
Son otuz yılda yapıda ağır
çatlaklar gözlenmiştir. Bu
çatlaklar temel seviyesinden
başlayıp kubbenin içine kadar
sirayet etmiş ve 500 yıllık
caminin ibadete kapatılmasına
sebep olmuştur (Şekil 4).
İlk etapta bu yapısal hasarın
sebeplerinin araştırılması
gerekmiştir. Bu amaçla cami
etrafında temel seviyesine kadar
inen muayene çukuru açılmış ve
zemin profilini çıkarabilmek için 5
ayrı noktada maksimum derinliği
21 metreye ulaşan toplam 67
metre zemin araştırma sondajı
yapılmıştır (Şekil 5). Çalışmalar
sırasında 44 adet örselenmiş ve
21 adet örselenmemiş numune
alınmıştır. Numuneler üzerinde
zemin sınıflandırma deneyleri
olan elek analizi, hidrometre,
atteberg limit ve su muhtevası
deneyleri gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, üç eksenli basınç,
konsolidasyon (odometre-
şişme dahil) ve yoğunluk
deneyleri gerçekleştirilmiştir.
Bir sondaj kuyusuna eğimölçer
borusu indirilerek ölçümler
yapılmıştır. Daha sonra zemin
konusunda uzman ve statik
üst yapı konusunda uzman
toplam iki üniversite öğretim
üyesi danışman ile yapısal
müdahale projeleri hazırlanmıştır.
Bu işlemler zahmetli, bedelli
ve başta öngörülemeyen iş
kalemleridir.
Şekil 3. Cenabı Ahmet Paşa Cami planı
15
makale