27

sayı 150/2018

3 parseldeki binanın 12 parseldeki bina ile aynı dönme hareketini 

yapmamış olmasının sebebi; Resim-7’den de görüleceği gibi 

3 parseldeki binanın uzun olması ve dönme ekseninin kazı 

alanından oldukça uzakta kalmasıdır.

3. Sonuç

Yaşanan olayın sebep sonuç ilişkilerinin ve bu sonuçlarda payı 

olanların sorumluluklarının ortaya çıkarılabilmesi için aşağıdaki 

soruların yanıtlanması gerekmektedir.

a. 20 parseldeki binaya ait üst yapı projeleri ile birlikte çevresel 

duruma gözeten bir iksa proje çalışması yapılmış mıdır? Yapılan 

bu projeler yapı denetim ve belediye kontrol süreçlerinden geçmiş 

midir?

b. 20 parseldeki inşaatın onaylı iksa projeleri mevcut ise;

• Sahadaki uygulama ile proje uyumlu mudur?

• Yapı denetim firması saha uygulamalarının projesine 

uygunluğunu denetlemiş midir?

c. 20 parseldeki ön hafriyat çalışması ile 3 ve 12 parseldeki 

bina temellerinin açığa çıkması durumu, proje üzerinde tarif 

edilen kotların sahada uygulanması ile mi ortaya çıkmıştır?

d. İksa öncesi serbest kazı kotları, yol cephelerindeki kazık başlığı üst kotları ile 3 ve 12 parsel 

komşuluğundaki iksa sistemi tipi ve üst kotları saha organizasyonunun (müteahhit, şantiye şefliği, proje 

müdürlüğü, yapı denetim firması) proje dışı bir uygulaması mıdır?

e. Resim-5’in 3-4 ay önce çekildiği göz önünde tutulursa, temel altındaki zeminin boşaldığı ve ciddi 

risklerin oluştuğu anda mı çözüm olarak kuyu iksa yapılmasına karar verilmiştir? Bu karar nasıl ve kimler 

tarafından alınmıştır?

Bu soruların yanıtlarının takipçisi olarak, bu süreçlerin içinde sorumluluğu olan meslektaşlarımızın bireysel 

teknik hatalarını tespit etmek, kanun ve yönetmeliklerle tanımlanmış olan görevimizi yerine getirmek en 

temel hedefimizdir. Meslek odası olarak ilgili süreçlere dahil olup bu yetkiyi kullanmaktan imtina etmeyeceğiz.

Her ne kadar bu raporda, Bağcılar’daki bir inşaatın temel kazısının bitişikteki binaların güvenliğini tehlikeye 

atmasının sebep-sonuç ilişkileri konu edilip bir ön teknik değerlendirme yapılmış olsa da asıl konuşulup 

tartışılması ve kamuoyunun dikkatinin çekilmesi gereken konu, son günlerde bu ve benzeri olayların neden 

sıklıkla gerçekleştiğidir.

Bu olayların sebepleri ve çözüm için yapılması gerekenler konuşulmadıkça yazılacak teknik değerlendirme 

raporları esas amacına ulaşamayacaktır. Bu raporlar söz konusu problemlerle ilgili noktasal 

değerlendirmeleri içerecek ve bir sonraki olası problemi engellemek için yeterli olmayacaktır. Yoksa temel 

kazısının yarattığı problemin nedenlerini yerinde ve projesinde inceleyip anlamak, inşaat mühendisliği bilimi 

sınırları içinde çok zor bir konu değildir.

• Proje üretim süreçlerinde inşaat mühendisliği bilimi, yönetmeliklere ve standartlara uygunluk, uygulama 

pratikleri, denetim süreçleri göz ardı edilmektedir.

• Üst yapı projelerine ve uygulamasına yeterli özen gösterilse bile, derin kazıların yaratabileceği olumsuz 

sonuçlar yeteri kadar irdelenmemekte, uygun iksa tasarımları ve imalatları yapılmamaktadır.

• Denetim mekanizmasında görev yapan kişi ve kurumlar görevlerini layığı ile yerine getirmemektedir. 

Denetime konu olan proje veya uygulamalar, denetlemeden sorumlu kişiler tarafından hafife alınmakla 

birlikte, denetim sisteminin arızaları da denetimdeki aksaklıkların temel nedenlerindendir.

• Kamuyu maddi-manevi zarara uğratan bu talihsiz olaylarda, yerel yönetimler, oluşan her problemi doğal 

afetlere bağlamaya çalışarak kamuoyunu yanıltma çabasına girişmekte ve sorunların temel sebeplerinin 

yanında sorumluluklarını da örtbas etmeye çalışmaktadır.

Bilim ve uzun yıllar sonunda uygulama tecrübeleriyle oluşturulan kolektif bilinç hiçe sayılarak, merkezi ve 

yerel yönetimlerin kamu yararı gözetmeden politik kararlar almasının sonuçlarını bugün görmekteyiz. Bu 

şekilde giderse de artarak görmeye devam edeceğiz. Bu duruma neden olan sistemsel işleyiş aksaklıklarını 

tespit edip çözmedikçe kamu yararı ve toplumun refahı sağlanamayacak, yanlış karar ve davranışların 

ceremesini toplumun tüm kesimleri birlikte çekecektir.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

İstanbul Şube Yönetim Kurulu

Resim-7. 12 parsel ve 3 parseldeki binaların 
plandaki konumu

27

rapor